Projekt edukacyjny Tanecznym krokiem cały rok z Kolbergiem
OSKAR KOLBERG
z ludowego skarbca
scenariusz wystawy
Cele:
- upamiętnienie 200. rocznicy urodzin Oskara Kolberga, jako ważnej dla Polski postaci,
- promocja działań kulturalno-edukacyjnych i zbiorów Książnicy Beskidzkiej,
- przygotowanie użytkowników biblioteki do świadomego odbioru i uczestnictwa w kulturze,
- upowszechnianie wiedzy etnograficznej, a tym samym utrwalanie poczucia tożsamości lokalnej
Adresaci: społeczność lokalna, mieszkańcy regionu
Autor pomysłu: Jolanta Rakowska
Układ materiałów:
Plakat 2014 Rokiem Oskara Kolberga (w antyramie, całoroczna promocja projektu)
Wystawa zasadnicza składa się z 16 antyram, motyw przewodni stanowią charakterystyczne okładki Dzieł wszystkich Oskara Kolberga.
1. Portret Oskara Kolberga + Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia roku 2014 Rokiem Oskara Kolberga
2. Życiorys + portret
3. Informacje o rodzicach i rodzeństwie
(zawartość planszy: portrety, wyciąg aktu urodzenia Oskara Kolberga, Przysucha – zdjęcie rodzinnego domu)
4. 2014 Rokiem Oskara Kolberga: pierwsza przygoda z muzyką
(zawartość planszy: szkice i rysunki terenowe, rękopisy pieśni i melodii wykonanych przez Kolberga w czasie pieszych wycieczek w okolicach Warszawy)
5. Tropiciel przyśpiewek – fragment wspomnień podróżnika
(zawartość planszy: list O. Kolberga do J.I. Kraszewskiego z 1857 r., ilustracja Od Radzymina do Serocka)
6. Fragmenty z zapisków Izydora Kopernickiego
(zawartość planszy: karta tytułowa Pokucie – dzieła wszystkie tom 29 + rękopisy Kolberga)
7. Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce praca nad publikacją w latach 1862–1890
(zawartość planszy: informacje o publikacji, ciekawostki w liczbach)
8. Okres krakowski 1871–1890
(zawartość planszy: portret Oskara Kolberga, mapa zasięgów terytorialnych poszczególnych monografii, reprodukcja wieś Modlnica pod Krakowem, reprodukcja plakat – Wystawa Etnograficzna Pokucia w Kołomyi)
9. Jubileusz 50-lecia pracy naukowo-badawczej obchodzony 31 maja 1889 r.
(zawartość planszy: portret Oskara Kolberga, fragment W żadnym kraju i w żadnym narodzie… Izydor Kopernicki o Oskarze Kolbergu, Uczczenie zasług – karta tytułowa broszury okolicznościowej)
10. 3 czerwca 1890 r. Umieram… ostatnie słowa wypowiedziane przed śmiercią,
(zawartość planszy: cytat Umieram, Bogu dzięki, z tą pociechą, że według sił moich zrobiłem za życia co mogłem, że nikt mię za próżniaka nie ma i mieć nie będzie, a to, co po sobie zostawiam, przyda się ludziom na długo, nagrobek Oskara Kolberga w Krakowie, informacja o Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze)
11. Dzieła wszystkie Oskara Kolberga
(zawartość planszy: tekst uchwały o reedycji, okładka + reprodukcja fotografii etnografa)
12. Aforyzm Oskara Kolberga „Trzy rzeczy na świecie goją ludzkie rany…”
(zawartość planszy: przykłady przysłów spisanych przez etnografa)
13. Cytat o Ślązakach
(zawartość planszy: reprodukcje portretów Ślązaków wykonane przez Pawła Stellera)
14. Nagroda Oskara Kolberga
(zawartość planszy: wykaz nagrodzonych twórców i zespołów ludowych za lata 1974–2013 – region Podbeskidzie)
15. Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej
(zawartość planszy: Nagroda im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej, wykaz pracowników, którzy przyczynili się do zdobycia tej nagrody w 1999 r.)
16. Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej; Dom Tkacza
(zawartość planszy: informacje ogólne, przykłady publikacji)
Uzupełnienie
17. Kalendarium
(najważniejsze daty i wydarzenia w życiu Oskara Kolberga w ujęciu chronologicznym)
18. Przykłady tekstów pieśni i przyśpiewek
(zawartość planszy: np. różne warianty piosenki „Wlazł kotek na płotek”)
19. Kalendarz obrzędów i zwyczajów
(zawartość planszy: fragmenty z opisami i ilustracjami, np. mięsopust, dożynki, wesele)
Cztery gabloty
I
Egzemplarz archiwalny: Colberg [Kolberg] Juliusz: Porownanie teraźnieyszych i dawnieyszych miar i wag w Królestwie Polskiem używanych : z dodaniem ważnieyszych europeyskich i innych, z potrzebnieyszemi tablicami zamiany iednych na drugie. Warszawa 1819
Przykładowe egzemplarze Dzieł wszystkich Oskara Kolberga, opracowania biograficzne o Oskarze Kolbergu, przykłady publikacji o tematyce etnograficznej, np. Bystroń J.St.: Etnografia Polski. Warszawa 1947, Etnografowie i ludoznawcy polscy: pod red. Ewy Fryś-Pietraszewskiej i Anny Spiss. Wrocław ; Kraków 2007; czasopisma („Polska Sztuka Ludowa – Konteksty”, „Literatura Ludowa” jako przykłady czasopism etnograficznych znajdujących się w zbiorach biblioteki)
II
Najnowsze opracowania albumowe prezentujące folklor Śląska w fotografii oraz publikacje dotyczące tradycji regionalnych i badań etnograficznych
III
Publikacje Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej oraz publikacje w formie monografii, rodzimych etnografów i kulturoznawców, wydawane przez towarzystwa i muzea regionalne
IV
„Ocalić od zapomnienia” – prezentacja serii wydanej przez warszawskie Wydawnictwo MUZA
Na wystawie wykorzystano kopie zdjęć i dokumentów, foldery, katalogi, kalendarze, pocztówki o tematyce etnograficznej znajdujące się w zbiorach Książnicy Beskidzkiej.
Kuferek z wybranymi publikacjami o tematyce etnograficznej i płytami regionalnych zespołów pieśni i tańca + eksponaty dodatkowe: Medal im. Oskara Kolberga wypożyczony na wystawę przez pana Józefa Szypułę + publikacja okolicznościowa; drewniany konik, wózek z konikami, obraz malowany na desce z motywem ludowym, gliniany dwojak, narzędzia rzeźbiarskie
Imprezy towarzyszące:
W czasie trwania wystawy oprowadzanie grup po wystawie, po jej zakończeniu możliwość uczestnictwa w lekcjach bibliotecznych i warsztatach tematycznych prowadzonych w oparciu o przygotowaną ekspozycję
osoby odpowiedzialne: koordynator projektu starszy kustosz Jolanta Rakowska, starszy kustosz Dorota Czyż
Promocja:
Na stronie www.kolberg2014.org.pl, www.ksiaznica.bielsko.pl, radio lokalne, prasa lokalna, plakaty, ulotki
Bibliografia:
Wystawa przygotowana w oparciu o zbiory własne Książnicy Beskidzkiej
- Górski Ryszard, Oskar Kolberg. Zarys życia i działalności, Warszawa 1974
- Kolberg Oskar, Dzieła wszystkie, Wrocław–Poznań, 1960–2009
- Kolberg Oskar, Pieśni ludu polskiego, Warszawa, 1857
- Millerowa Elżbieta, Skruwa Agata, Oskar Kolberg (1814–1890), w: Dzieje folklorystyki polskiej 1864–1918, red. H. Kapełuś, J. Krzyżanowski, Warszawa 1982, s. 25–103
Wystawę przygotowaną w oparciu o zbiory własne Książnicy Beskidzkiej można bezpłatnie wypożyczać.